De verschillen zijn te opvallend dan dat wij er in bijzonderheden op behoeven in te gaan. In plaats van verheven tempels schildert de Hollander een doodgewone windmolen; in plaats van lokkende bosschages, de kale uitgestrektheid van zijn geboorteland. Maar van Goyen weet het alledaags tafereel tot een visioen van rustig stemmende schoonheid te verheffen. Hij herschept de bekende motieven en leidt onze ogen de wazige verte in, zodat wij het gevoel hebben alsof wij zelf van een gunstig punt uit, kijken naar dat avondlicht. Wij hebben gezien hoe de vondsten van Claude de verbeeldingskracht van zijn bewonderaars in Engeland zozeer gepakt hebben, dat deze weldra trachtten het landschap van hun geboorteland zelf een andere gedaante te geven, en het in overeenstemming te brengen met de scheppingen van de geprezen schilder. Zij noemden een landschap of een tuin, die hun aan Claude deden denken, 'schilderachtig', d.w.z. 'als een schilderij'. Sedertdien zijn wij gewoon dit woord niet alleen toe te passen op vervallen kastelen en zonsondergangen, maar ook op eenvoudige dingen als zeilboten en windmolens. Bij nadere beschouwing doen wij dit, omdat dergelijke motieven ons doen denken, niet meer aan een stuk van Claude, maar aan meesters als de Vlieger of van Goyen. Zij zijn het, die ons geleerd hebben het 'schilderachtige' te zien in een eenvoudig toneeltje. Menig zwerver die buiten behagen schept in wat hij ziet, kan, zonder het te weten, zijn vreugde te danken hebben aan deze nederige meesters, die voor het eerst onze ogen geopend hebben voor pretentieloos natuurschoon.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

12/16/2014 CKV-2